آبکاری آلومینیوم یکی از روش های پوشش دهی است ، که به منظور حفاظت در برابر خوردگی، ایجاد مقاومت در برابر سایش یا بهبود ظاهر قطعه مورد نظر استفاده می شود. این فرآیند، شامل غوطه ور کردن قطعه کار آلومینیومی در محلول الکترولیتی و اعمال جریان الکتریکی برای رسوب یون های محلول فلز دیگر، بر روی سطح آلومینیوم است.
استفاده از آلیاژهای آلومینیوم در تولید
فلز آلومینیوم، ویژگی هایی چون سازگاری با محیط زیست، نسبت استحکام به وزن بالا و سطح براق دارد. لذا این ویژگی ها سبب شده در اکثر صنایع از جمله برق، الکترونیک، مخابرات و… به کار گرفته شود. در کنار تمام خواص ذکر شده، آلومینیوم دارای خاصیت رویینگی است که طی آن، اکسید آلومینیوم، روی سطح فلز ایجاد شده و مانع خورده شدن بیشتر فلز می شود. اما این خاصیت، موجب کدر شدن سطح و از دست رفتن زیبایی قطعه می شود. به همین دلیل از آبکاری برای رفع کدر شدن سطح قطعات آلومینیومی استفاده می شود.
آبکاري آلومينيوم
اغلب قطعات و اجزای ساخته شده از آلومینیوم، آلیاژی هستند و به ندرت می توان آلومینیوم را بصورت خالص یافت. اکثر سازندگان از آلیاژ آلومینیومی متشکل از آلومینیوم به عنوان ماده پایه و فلز دیگری مثل روی، قلع، منیزیم یا سیلیکون به عنوان تقویت کننده استفاده می کنند. مواد فلزی تقویت کننده، خواص آلومینیوم را بهبود می بخشند و باعث می شود که قطعه برای آبکاری الکتریکی و سایر تکنیک های آبکاری مناسب باشد.
آبکاری آلومینیوم در خانه
نه تنها ابکاری الومینیوم ، بلکه آبکاری دیگر لوازم منزل نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. این فرایند، به منظور جلوگیری از زنگ زدگی، خوردگی، افزایش مقاومت در برابر خطرات دینامیکی و نهایتا بهبود ظاهر صورت می گیرد. آبکاری آلومینیوم در خانه در نگاه اول ممکن است به نظر پیچیده و پرهزینه بیاید، اما انجام این فرایند با تجهیزات خانگی بسیار آسان است. در ضمن، آبکاری آلومینیوم در خانه باعث می شود بتوانید قطعات خود را با رنگی پایدار پوشش دهی کنید.
آبکاری آلومینیوم در خانه به دو روش انجام می شود، که در یک روش از اسید سولفوریک و در روش دیگر از اسید بی خطر تر اسیدسیتریک یا همان آب لیمو استفاده می شود.
آبکاری ظروف آلومینیومی
آبکاری آلومینیوم در خانه ، همچنین موجب ایجاد نما و ظاهری زیبا در ظروف شده و به همین دلیل ظروف به دست امده، از این روش را غالبا در دکوراسیون و تزئینات مورد استفاده قرار می دهند. لایه ایجاد شده بر روی ظروف بسیار براق و درخشان بوده و به همین دلیل آن را به عنوان آخرین لایه در ساخت ظروف تزئینی مورد استفاده قرار می دهند.
مراحل آبکاری آلومینیوم
آبکاري آلومينيوم شامل مراحل تمیزکاری، چربی گیری، خنثی سازی و زینکات می باشد.
مرحله تمیزکاری در آبکاری آلومینیوم
تمیزکاری اولین مرحله آبکاري آلومينيوم است. غوطه وری در محلول باعث حذف بقایای پرداخت کاری و زایده های عملیات مکانیکی خواهد شد. در صورتی که مواد تمیز کاری (چربی زدایی) حاوی ماده اکتیو کننده باشد، نیازی به چربی گیری برقی نیست. روش چربی زدایی التراسونیک یا شست شوی التراسونیک روشی کاربردی برای چربی زدایی است. در این روش ابتدا قطعه الکتریکی یا هر نمونه در یک مایع که غالبا آب است غوطه ور شده و تحت تاثیر امواج در محدوده فراصوت قرار می گیرد. این ارتعاشات حاصله موجب حذف اکثر آلودگی ها می شود. این روش برای جداسازی مواد چسبنده از سطح قطعاتی که از قبل پرداخت مکانیکی شده اند، توصیه می شود. در این مرحله باید از مواد مخصوص استفاده شود و رعایت شرایط لازم به عمل آید.
مرحله چربی گیری در آبکاری آلومینیوم
مرحله دوم ابکاری الومینیوم ، چربی گیری است. این مرحله، بعد از چربی زدایی برقی، برای حذف لایه اکسیدی باقی مانده سطح قطعه انجام می شود. یکی از مهم ترین ویژگی های این نوع مواد چربی گیر، فعال کردن سطح قطعه است. این کار با ترکیبات متفاوت با روش کاتدیک و یا آندیک مورد استفاده قرار می گیرد.
مرحله خنثی سازی در آبکاری آلومینیوم
خنثی سازی مرحله سوم ابکاری الومینیوم است. مواد قلیایی که در عملیات قبلی بر روی سطح قطعه باقی مانده اند، در محلول خنثی سازی برداشته می شوند و سطح قطعه را فعال می کنند. که جهت این کار باید از مواد اسیدی استفاده نمود. اما باید توجه داشت، از اسیدهای خشک مانند اسید فلوریدریکی که خاصیت فعال کنندگی نیز دارد، استفاده شود. از اسید سولفوریک و کلریدریک به دلیل خوردگی شدید، حتی در زمان کوتاه نباید استفاده شود. زیرا موجب بی کیفیتی محصولات ابکاری الومینیوم می شود.
مرحله زینکات در آبکاری آلومینیوم
در مرحله آخر ابکاری الومینیوم، بعد از یک سری پاکسازی، از زینکات و استانات استفاده می شود. سطح آلیاژ های آلومینیوم را در پایان با یک فیلم بسیار نازک از فلز روی یا قلع به طور پراکنده می پوشانند. زینکات در اصل شامل یک محلول قلیایی از روی، مانند هیدروکسید روی است. استانات نیز به صورت پایه شامل یک محلول قلیایی از قلع، مانند هیدروکسید قلع است. محلول زینکات یا استانات برای هر آلیاژ آلومینیوم مستقل است.
ابکاري الومینیوم
نکات مهم قبل از انجام ابکاری الومینیوم
انجام فرایند پوشش دهی یا آبکاري آلومينيوم، گاهی اوقات با مشکلاتی مواجه می شود. بیشتر این مشکلات مربوط به پروسه آبکاري آلومينيوم نیست، بلکه موانع دیگری هم وجود دارد که عامل اصلی، بی کیفیتی مواد می باشد. در این قسمت به نکاتی که قبل از انجام آبکاري آلومينيوم باید به آنها توجه شود، اشاره شده است.
- نوع ماده استفاده شده یا نحوه تولید قطعه در انجام پروسه آبکاري آلومينيوم بسیار مهم است.
- باید دقت شود که، هنگام انجام عملیات مکانیکی از جمله پولیش زدن، سطح قطعه تخریب نشود. زیرا به شدت روی پوشش دهی و محصول نهایی موثر است.
- بر روی سطوح متراکم و فشرده، پوشش دهی بهتر صورت می گیرد و به ساختار داخلی قطعه ربطی ندارد.
- مرحله اول کار یعنی جداسازی الکتروشیمیایی فلزات از محلول آبی نقش به سزایی در کیفیت قطعات دارد.
- قطعات آماده شده جهت پوشش دهی در شرایطی نگهداری شوند، که از زنگ زدگی حفظ شوند، زیرا سطح زنگ زده مشکلاتی را در پوشش دهی ایجاد می کند.
خدمات آبکاری آلومینیوم
خدمات آبکاری آلومینیوم، اغلب به منظور افزایش مقاومت آلومینیوم انجام می شود. لذا ظروف آبکاری شده بوسیله آلومینیوم مقاومت خوبی در برابر خوردگی و زنگ زدگی و سایش دارند. همچنین خدمات آبکاری آلومینیوم جهت اهداف تزئینی هم استفاده می شود، زیرا ابکاری الومینیوم موجب ایجاد نما و ظاهری زیبا در ظروف می شود. لایه ایجاد شده بر روی قطعات، بسیار براق است به همین دلیل آن را بعنوان آخرین لایه در ساخت ظروف تزئینی مورد استفاده قرار می دهند.
خدمات آبکاری آلومینیوم
از خدمات آبکاری آلومینیوم برای تولید ظروف عایق هم استفاده می شود، که این ظروف قادر به تحمل ولتاژهای چند تا چندین هزار ولت هستند. افزایش مقاومت سایشی و سختی از دیگر ویژگی های مهم خدمات آبکاری آلومینیوم می باشد، که موجب رواج استفاده از این فرایند شده است.
هزینه آبکاری آلومینیوم
عوامل متعدد و متنوعی می توانند هزینه آبکاری آلومینیوم را تحت تاثیر قرار دهند. نوع تجهیزات و تاسیسات مورد استفاده، یکی از مهم ترین عوامل موثر بر هزینه آبکاری آلومینیوم است. همچنین هزینه آبکاری آلومینیوم، تابع ابعاد و اندازه قطعات مورد نظر (هر چه قطعات بزرگتر، درجه مشکلات و هزینه آبکاری آلومینیوم نیز بیشتر می شود) است. از طرفی شکل هندسی نیز روی هزینه آبکاری آلومینیوم موثر است ، بطوریکه پیچیده بودن قطعات باعث افزایش هزینه آبکاری آلومینیوم می شود.
