بهترین الکترود جوشکاری می تواند ما را در رسیدن به جوشکاری بدون نقص یاری دهد. الکترودهای جوش را با توجه به مواردی مثل نوع مصرف و … میتوان دسته بندی کرد که هرکدام از آنها کاربردهای خاصی دارند. بنابراین زمانی که می‌خواهیم به انتخاب بهترین الکترود جوشکاری بپردازیم ، برای افزایش کیفیت و مقاومت جوش باید با توجه به دسته بندیها بهترین نوع الکترود را انتخاب نماییم. درحالت کلی انتخاب بهترین الکترود جوشکاری فرایند مهمی بوده و همواره یکی از سوالات اساسی فعالان این حوزه است.
در صورتی که انتخاب الکترود به صورت حرفه ای انجام شده و عوامل تاثیر گذار در کار الکترود مورد توجه قرار گیرد در نهایت میتوان به الکترودی رسید که پایداری قوس ، همواری جوش ، سهولت تمیزکردن سرباره و حداقل پاشیدگی را داشته باشد و نتیجتا کیفیت جوش مطلوب شود. به عنوان مثال در این نوشته به این مسئله پرداخته می شود که الکترود 6013 که با نام الکترود همه کاره از آن یاد می کنیم بهترین الکترود جوشکاری برای بیشتر کارهای عمومی محسوب می شود، اما آیا برای همه مقاصد کاربرد دارد؟ بهترین الکترود برای جوشکاری های تخصصی تر یا جوشکاری در شرایط خاص چیست؟
جوشکاری حرفه ای الکترود دستی
انتخاب بهترین الکترود جوشکاری
انتخاب بهترین الکترود جوشکاری امر مهمی است اما قبل از آن لازم است اطلاعات اولیه ای راجع به فرایند جوشکاری بیان شود. برای اتصال قطعات فلزی از فرایند جوشکاری استفاده می شود که این کار با پر کردن فضای خالی بین دو قطعه توسط الکترودهای جوشکاری انجام میشود. الکترود های جوشکاری سیم ها یا میله هایی هستند که با استفاده از دیگر تجهیزات جوشکاری می توانند قوس الکتریکی ایجاد کنند. درحقیقت جریان از الکترود عبور کرده و یک قوس الکتریکی حاوی مقدار بسیار زیادی حرارت تشکیل می شود که می تواند یک فلز را برای فرایند جوشکاری ذوب کند.
در الکترودهای جوشکاری قسمتی وجود دارد به نام فلاکس که قسمت رسانای الکترود را پوشانده و سبب ایجاد ثبات در قوس تشکیل شده میشود. همچنین این فلاکس سبب تشکیل جو محافظ ، سرباره و طولانی تر شدن زمان خنک سازی میشود. در حقیقت سیم جوش پر استفاده ترین ابزار جوشکاری محسوب شده و با توجه به تجهیزات مورد استفاده در جوشکاری میتواند متفاوت باشد که نتیجتا این موضوع را بیان میکند که انتخاب بهترین الکترود جوشکاری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. قبل از انتخاب بهترین الکترود جوشکاری باید انواع الکترود جوشکاری را بشناسیم
انواع الکترود های جوشکاری
در حالت کلی برای درک بهتر انواع الکترود جوشکاری می توان الکترود ها را به دو دسته مصرفی و غیرمصرفی تقسیم بندی کرد که شناخت آن ها ما را در شناسایی بهترین الکترود جوشکاری یاری می دهد.
الکترود های مصرفی
الکترود مصرفی از انواع الکترود جوشکاری بوده که نقطه ذوب پایینی داشته و در جوشکاری به روش میگ استفاده می شوند. از مزیت های این الکترود ها سادگی و سهولت استفاده از آن ها است که این موضوع از موارد تعیین کننده بهترین الکترود جوشکاری است. همچنین باید توجه شود که این الکترود ها دارای دو نوع روکش دار و بدون روکش هستند.
الکترود های غیر مصرفی
الکترود های غیر مصرفی در برابر دما مقاومت بسیار بالایی داشته و به راحتی ذوب نمی شوند. اصطلاحا به آنها الکترود نسوز نیز می گویند. از این الکترود ها در جوشکاری تیگ (یا جوشکاری آرگون) استفاده می شود. از مزیت آنها می توان به این موضوع اشاره کرد که حین کار نیاز به تعویض آن ها نیست چرا که ذوب نمی شوند.
بسته بندی الکترود جوشکاری
انواع الکترود جوشکاری
همانطور که گفته شد در انتخاب بهترین الکترود جوشکاری لازم است تا از انوع الکترود جوشکاری اطلاعاتی داشته باشیم. در زیر انواع الکترود جوشکاری از دیدگاه نوع پوشش به صورت تیتر وار نشان داده شده است تا شناسایی بهترین الکترود جوشکاری ساده تر شود:
الکترود جوشکاری روتیلی
اکسید تیتانیوم روتیل نام دارد و به دلیل وجود مقدار بالای تیتانیوم در پوشش این الکترودها که موجب پایداری بالای قوس الکتریکی در آن ها می شود ، به آن ها الکترود روتیلی گویند. همین موضوع سبب شده است تا جوشکاری با این الکترود ها هم با جریان AC و هم با جریان DC امکانپذیر باشد.
الکترود جوشکاری قلیائی
پوشش این نوع الکترود ها شامل مقادیر زیادی کربنات کلسیم ، فلوراید و فلدسپات است. در این پوشش ها اساس حفاظت از حوضچه جوش همان سوختن کربنات کلسیم و تشکیل گاز CO2 است. فلز جوش حاصل از این نوع الکترود ها دارای مقدار هیدروژن پایین تری بوده و معمولا در درجه حرارت پایین از استحکام خوبی برخوردار است.
الکترود جوشکاری سلولزی
پوشش های سلولزی حاوی آرد چوب به مقدار ۳۰ درصد یا بیشتر هستند. این پوشش ها نازک بوده و قابلیت جوشکاری در تمامی موقعیت ها از جمله عمودی بالا و عمودی پایین را دارند. در این نوع الکترود ها گودال جوش به خوبی خیس شده و پخش می شود که همین موضوع سبب می شود تا خواص مکانیکی خوبی حاصل شود.
جوشکاری الکترود دستی لوله
بهترین الکترود برای جوشکاری
برای رسیدن به بهترین الکترود برای جوشکاری لازم است تا علاوه بر انواع الکترود جوشکاری ، خصوصیات سایر الکترودها در گروههای مختلف دیگر نیز بررسی شود و در صورتی که بیشتر از یک الکترود برای کاربرد مورد نظر مناسب در نظر گرفته شود چاره ای نیست جز اینکه حین جوشکاری بهترین الکترود جوشکاری را مشخص نمود. در مرحله اول فلز مبنا مهم است به گونه ای که باید توجه کرد برخی الکترودها را نمیتوان برای برخی فلزات بکار برد. در حقیقت ماهیت فلز جوش شونده بسیار مهم است. اگر کیفیت فیزیکی و شیمایی فلز جوش حاصله و جسم جوش شونده یکسان باشد ، جوش به دست آمده رضایت بخش نیست و این موضوع لزوم انتخاب بهترین الکترود برای جوشکاری را بیشتر می کند.
جوشکاری TIG
نامگذاری بهترین الکترود جوشکاری
نامگذاری بهترین الکترود جوشکاری اهمیت بالایی داشته و معمولا الکترودها با شماره و حرف خاصی معرفی میشوند. برای مثال در سیستم الکترود های مناسب برای جوشکاری فولاد با فرایند جوشکاری الکترود دستی طبق استاندارد هایی که وجود دارد به صورت زیر می توان الکترود ها را نام گذاری کرد تا شناخت بهترین الکترود جوشکاری ساده تر شود:
E X X X X
از سمت چپ حرف E در ابتدای آن بیانگر کلمه الکترود و دو رقم اول پس از آن بیانگر حداقل استحکام کششی فلز جوش بر حسبKsi است. البته ممکن است این عدد سه رقمی باشد که در آن صورت سیستم نامگذاری شش کاراکتری می شود.
رقم سوم (یا همان رقم یکی مانده به آخر از سمت چپ) بیانگر وضعیت مجاز برای جوشکاری الکترود است. برای مثال عدد ۱ ، ۲ و ۴ برای این منظور استفاده می شود که هر کدام معنی خاصی دارند. عدد ۱ بیانگر امکان استفاده از الکترود در تمامی حالت های تخت ، افقی ، عمودی و بالای سر است. عدد ۲ بیانگر این است که الکترود تنها در وضعیت تخت در انواع جوش ها و در وضعیت افقی در جوش های نبشی یا فیلت است. عدد ۴ نیز بیانگر این است که الکترود می تواند در وضعیت های تخت ، افقی ، بالای سر و عمودی استفاده شود.
در نهایت رقم آخر در فرایند نامگذاری بهترین الکترود جوشکاری بیانگر نوع روکش یا همان فلاکس الکترود و نوع جریان و قطبیت پیشنهادی برای آن است که از ارقام ۰ تا ۹ برای آن استفاده می شود. مفهوم هر رقم در جدول زیر قابل مشاهده است.
معنی رقم آخر در نامگذاری الکترود های جوشکاری
علاوه بر موارد ذکر شده در انتخاب بهترین الکترود جوشکاری باید توجه شود که معمولا شماره ساخت و تاریخ تولید را به منظور اطلاع از طول مدت زمان ماندگی الکترود در کارخانه ، بازار یا انبار و… روی پاکت بسته بندی الکترود نوشته و مهر میکنند. علاوه بر آنها روی پاکت میتوان مواردی از قبیل خواص مکانیکی و شیمیایی ، وضعیت ذوب و کیفیت آن ، شیوه نگهداری و انبار کردن آن ، درجه حرارت خشک کردن ، موارد استفاده خاص و برخی دیگر از توصیه ها را پیدا کرد که همگی جوشکار را در انتخاب بهترین الکترود جوشکاری یاری میدهند.
الکترود های جوشکاری
بهترین مارک الکترود جوشکاری
فرایند انتخاب بهترین مارک الکترود جوشکاری فرایندی سخت و زمان بر بوده و نیازمند جستجوی فراوان است. در هرحال برای اینکه بتوان بهترین مارک الکترود جوشکاری و نهایتا بهترین الکترود جوشکاری را انتخاب کرده و فعالیت خود را با کیفیت بالاتری انجام دهیم باید تمام فاکتورهای حیاتی و لازم جهت شناخت الکترودهای جوشکاری را بدانیم. مثلا جنس مفتول یا پوشش فلزی میتواند بسیار در انتخاب بهترین الکترود جوشکاری مهم باشد. در زیر نیز به موارد مهمی که مستقیما به خود الکترود مربوط بوده و می توانند در انتخاب بهترین مارک الکترود جوشکاری به ما کمک کنند پرداخته میشود.
خط جوش روی لوله
جمع بندی انتخاب بهترین الکترود جوشکاری
اما علاوه بر مواردی که در این مقاله ذکر شد ، عوامل موثر دیگری در انتخاب بهترین الکترود جوشکاری وجود دارد. برای مثال در صورتی که حتی تمام پارامتر های تاثیر گذار در انتخاب بهترین الکترود جوشکاری رعایت شود باز هم تبحر جوشکار بسیار مهم است. برای مثال برخی از جوشکارها توانایی کار با برخی از الکترودهای جوشکاری را ندارند و به همین دلیل باید دقت شود تا الکترودی را انتخاب کرد که جوشکار با آن آشنایی کامل داشته باشد و انتخاب بهترین الکترود جوشکاری به بهترین نحو ممکن انجام شود.
در انتخاب بهترین الکترود جوشکاری ، علاوه بر موارد فوق ، نوع و اهمیت اتصال یا جوشکاری نیز مهم است. یعنی برای مثال جوشکاری یک سازه بزرگ مانند اسکلت ساختمان از جوشکاری یک لوله گاز خانگی کاری سبک تر بوده و انتخاب نوع الکترود و نتیجتا انتخاب بهترین الکترود جوشکاری نیز متفاوت خواهد بود.
قیمت الکترود جوشکاری
همانطور که بیان شد پارامتر های زیادی در انتخاب بهترین الکترود جوشکاری تاثیر گذار هستند. در زیر به پارامتر هایی اشاره می شود که می توانند قیمت الکترود جوشکاری را تعیین کرده و نهایتا به شناسایی بهترین الکترود جوشکاری کمک کنند.
کیفیت بهترین الکترود جوشکاری
برای انتخاب بهترین الکترود جوشکاری باید ابتدا بهترین مارک الکترود جوشکاری را پیدا کنیم چرا که بر قیمت الکترود جوشکاری نیز تاثیر گذار است. از پارامتر های مهمی که در زمینه انتخاب بهترین الکترود برای جوشکاری وجود دارد می توان به این موضوع اشاره کرد که در الکترود مورد نظر نباید ناخالصی و یا نقص مکانیکی وجود داشته باشد. زیرا این موارد سبب میشود تا در زمان جوشکاری این الکترودها مقاومت خود را از دست داده و نتیجتا در فرایند جوشکاری اختلال ایجاد شود. در نتیجه، اولین قدم در تعیین بهترین الکترود جوشکاری توجه به کیفیت آن است.
عمق نفوذ بهترین الکترود جوشکاری
از دیگر عواملی که در انتخاب بهترین الکترود جوشکاری موثر است عمق نفوذ فرایند جوشکاری میباشد. این پارامتر نیز می تواند تعیین کننده قیمت الکترود جوشکاری باشد. برای مثال در برخی کاربردها لازم است تا اتصال انجام شده عمق بالایی داشته باشد. در این کاربردها پوشش الکترود باید به گونه ای باشد که عمق نفوذ بالایی را به ما بدهد. برای مثال میتوان به الکترودهای سلولزی اشاره کرد. همچنین در جوشکاری لوله و مخازن از جوش نفوذی استفاده می شود و مقدار الکترود باید براساس مقدار نفوذ تهیه شود.
الکترود های جوشکاری الکترود دستی
